การวัดระดับความฉลาด เป็นเรื่องที่ถูกหยิบมาอธิบายความสามารถของมนุษย์ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งการวัดความฉลาดนี้ เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้รู้ถึงความสามารถและศักยภาพผู้เรียนแต่ละคน เพื่อจะได้รู้ว่าควรส่งเสริมหรือพัฒนาในด้านใด

จึงมีการออกแบบข้อสอบเพื่อวัดระดับความสามารถ 11 ลักษณะคือ

1. ข้อมูลทั่วไปที่เป็นคำถามเพื่อตรวจวัดความสนใจความรู้รอบตัว

2. ความคิดความเข้าใจ

3. การคิดคำนวณ

4. ความคิดที่เป็นนามธรรม

5. ความจำระยะสั้น

6. ภาษาในส่วนของการใช้คำ

7. การต่อภาพในส่วนที่ขาดหายไป

8. การจับคู่โครงสร้าง

9. การเรียงลำดับภาพเหตุการณ์ต่าง ๆ

10. การต่อภาพเป็นรูป

11.การหาความสัมพันธ์ของตัวเลขและสัญลักษณ์

โดยข้อสอบในการวัดความสามารถทั้งหมดนี้เรียกว่า IQ Test (Intelligence Quotient Test) ซึ่งเป็นเครื่องมือวัดอย่างแรกที่มีการวัดออกมาเป็นตัวเลขและนิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย

IQ (Intelligence Quotient) เป็นการวัดระดับความฉลาดทางสติปัญญาที่ได้รับความเชื่อถือมาก ซึ่งในการแบ่งระดับความฉลาดทางสติปัญญา สามารถแบ่งได้จากการประมวลผลคะแนน IQ Test ซึ่งมีช่วงของคะแนน ดังนี้

•  ได้คะแนนต่ำกว่า 70 ปัญญาอ่อน (Mental Retardation)
•  ได้คะแนน 70-79 คาบเส้นปัญญาอ่อน (Borderline Mental Retardation)
•  ได้คะแนน 80-89 ต่ำกว่าปกติ (Low Average)
•  ได้คะแนน 90-109 ฉลาดปานกลาง หรือระดับปกติ (Average)
•  ได้คะแนน 110-119 ฉลาดกว่าระดับปกติ (Higher Average)
•  ได้คะแนน 120-139 ฉลาดมาก (Superior)
•  ได้คะแนน 140 ขึ้นไป อัจฉริยะ ฉลาดมากที่สุด (Very Superior)

นอกจาก IQ แล้ว ยังมีอีกหลายตัวแปรที่ใช้วัดความฉลาดในผู้เรียน เช่น

EQ (Emotional Quotient) คือความฉลาดทางอารมณ์ ซึ่งเป็นผลจากงานวิจัยที่มองว่า IQ เพียงอย่างเดียวไม่สามารถทำให้ประสบความสำเร็จ และใช้ชีวิตอย่างมีความสุขได้ ซึ่งทักษะด้านความเข้าใจ และการควบคุมอารมณ์ตัวเอง ถือเป็นอีกตัวแปรที่สำคัญ ซึ่งมี 5 องค์ประกอบใหญ่ที่น่าสนใจคือ

1. การตระหนักรู้ในตนเอง (Self-Awareness) เป็นความสามารถในการรับรู้ความรู้สึกตัวเอง สามารถประเมินตนเองได้ รู้จุดเด่นจุดด้อยของตัวเอง

2. การบริหารจัดการกับอารมณ์ตนเอง (Managing Emotion) เป็นความสามารถในการจัดการอารมณ์อย่างเหมาะสมกับสถานการณ์

3. การจูงใจตนเอง (Motivation one-self) มีความสามารถในการสร้างแรงจูงใจให้ตัวเอง

4. การรู้จักสังเกตความรู้สึกผู้อื่น (Empathy) เป็นความสามารถเข้าใจความรู้สึกของผู้อื่น เห็นอกเห็นใจผู้อื่น และเอาใจเขามาใส่ใจเรา

5. การดำเนินด้านความสัมพันธ์กับผู้อื่น (Handing Relationships) มีสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น

MQ (Moral Quotient) คือความฉลาดทางจริยธรรม หรือระดับสติปัญญาด้านศีลธรรม ที่แยกเรื่องของศีลธรรม ออกจาก EQ และ IQ ซึ่งมองว่า เรื่องของศีลธรรมเป็นผลจากการสั่งสมและขัดเกลา ไม่ใช่สิ่งที่ติดตัวมาแต่เกิด และไม่ได้เกิดขึ้นในช่วงเวลาสั้น ๆ จึงเป็นความสามารถที่ต้องเกิดจากการฝึกฝน การอบรมสั่งสอน และสภาพแวดล้อมที่เติบโตขึ้นมา ซึ่งการพัฒนา MQ ต้องมีปัจจัย 3 ประการ คือ

1. การสอนศีลธรรมโดยตรงให้กับผู้เรียน

2. การถ่ายทอดทางศีลธรรมจากผู้ใหญ่ให้กับผู้เรียน

3. การให้ความรักและการสร้างวินัยให้กับผู้เรียน

เมื่อเอาการวัดความฉลาดทั้งสามด้านมาพิจารณาร่วมกันแล้ว จะเห็นว่าทั้งสามส่วนที่กล่าวมา จำเป็นต้องมีความสอดคล้องกันถึงจะทำให้ผู้เรียนใช้ชีวิตได้อย่างเหมาะสมและมีคุณภาพ จึงเป็นหน้าที่ของครูที่ต้องส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียนให้มีความฉลาดครบทั้งสามด้าน ตามเจตนารมณ์ของชาติที่ต้องการพัฒนาผู้เรียนให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์และเป็นพลเมืองที่ดีของประเทศต่อไป

ติดตามข่าวสารเพิ่มเติมได้ที่ silverpools.net